Lesgeven aan grote klassen wordt steeds meer de standaard. Waar in het verleden een groep gemiddeld 20 leerlingen bevatte, zijn grote klassen met 35 of zelfs meer leerlingen tegenwoordig geen uitzondering meer.
Het lesgeven aan grote klassen vereist een andere benadering van de gekozen onderwijsvorm. Naarmate het aantal leerlingen toeneemt, ervaren veel docenten tijdens de les meer chaos, druk en hebben ze moeite om orde te houden. Bovendien levert een grotere groep leerlingen meer nakijkwerk op en kost het doorgaans meer tijd aan voorbereiding, omdat de les voor alle leerlingen zo interessant mogelijk moet zijn. Dit wordt vaak als lastig ervaren door de differentiërende niveaus van leerlingen binnen een grote klas.
7 tips voor lesgeven aan grote klassen
Gelukkig hoeft het lesgeven aan grote groepen leerlingen niet zo lastig te zijn als het lijkt. Om je te helpen geven we je een aantal tips voor lesgeven aan grote klassen in combinatie met digitale schoolborden. Op die manier zorg je voor een prettige werk- en leeromgeving voor zowel jezelf als de leerlingen.
Tip #1: Denk goed na over de klasindeling
Een grote groep leerlingen vereist een goede indeling van de klas. Vaak is dat een kwestie van experimenteren, maar over het algemeen werkt een opstelling waarbij er voldoende loop- en bewegingsruimte overblijft het beste. Een goede klasindeling kan de prestaties van leerlingen enorm beïnvloeden. De meest ideale opstelling is daarmee grotendeels afhankelijk van de beschikbare ruimte in het klaslokaal.
Tip #2: Creëer routines
In kleinere groepen gaat alles doorgaans vanzelf goed, maar bij grote klassen loop je vaak tegen uitdagingen aan. Er heerst te veel onrust, waardoor de effectiviteit van een les aangetast wordt. Om dit zo goed mogelijk te voorkomen, zijn duidelijke richtlijnen en routines wat leerlingen nodig hebben. Wanneer je met een grote klas wordt geconfronteerd, is het belang van routines een van de meest essentiële aspecten voor het creëren van rust.
Zie routines als een systeem van afspraken over hoe regelmatig voorkomende handelingen in de klas, volgens jou, moeten gaan. Bedenk bijvoorbeeld routines over stilte en luisteren, vragen stellen en beantwoorden, ICT-gedrag, samenwerken en het uitvoeren van opdrachten.
Tip #3: Berust in de realiteit van de groepsgrootte
De groepsgrootte waarmee je als leraar te maken krijgt, is een feit. Accepteer dat chaos, drukte en onrust daar in eerste instantie bij horen. Verzet je niet, dat kost alleen maar energie. Je eigen houding is een bepalende factor, die je naar de leerlingen uitstraalt. Met een positieve instelling en benadering bereik je het meeste.
Werk vanuit deze acceptatie naar oplossingen, door je leerlingen aan de les te laten bijdragen en voor meer interactiviteit te zorgen. Zet digitale hulpmiddelen in om je ‘workload’ te verminderen en tegelijkertijd je kennisoverdracht zo effectief mogelijk te maken.
Tip #4: Vraag om hulp
Realiseer je dat je echt niet alles helemaal zelf hoeft te doen. Zelfs de beste leraren kunnen af en toe wat hulp gebruiken. Geef leerlingen zoveel mogelijk taken en verantwoordelijkheden. Op deze manier nemen zij je veel werk uit handen en betrek je hen tegelijkertijd beter bij de les. Zelfs nakijkwerk is grotendeels door leerlingen te doen. In dit geval controleer je de opdrachten steekproefsgewijs en ontdek je vanzelf welke leerlingen extra controle nodig hebben.
Tip: wanneer je een digitaal whiteboard inzet, kun je leerlingen via het scherm vragen laten beantwoorden. Hierdoor is in het geheel geen nakijkwerk meer nodig, omdat alle antwoorden en statistieken per leerling direct digitaal beschikbaar en inzichtelijk zijn.
Tip #5: Betrek de leerlingen actief bij de les
De essentie van onderwijs is het overbrengen van kennis. De meest effectieve kennisoverdracht vindt plaats wanneer het je als leraar lukt om je leerlingen actief bij de les te betrekken. Je verandert de leerlingen op zo’n moment van passieve toeschouwers naar actieve deelnemers in hun eigen leerproces.
Interactiviteit is de sleutel naar succes. Begin bijvoorbeeld met een mooi citaat op het bord of het digitale whiteboard centraal in de klas. Ga de dialoog aan met leerlingen, laat hen samen oplossingen voor problemen bedenken en schroom niet om zelfs een quiz of educatieve game in te zetten.
Tip #6: Geef iedereen het gevoel dat zij persoonlijke aandacht krijgen
In een grote groep is het gemakkelijk om bepaalde leerlingen over het hoofd te zien. Zij voelen zich daardoor doorgaans ook niet betrokken bij de les. Het helpt om leerlingen bij naam te noemen en hen kort persoonlijk welkom te heten bij het binnenkomen van de klas.
Ondanks dat, kan het in grote klassen lastig blijven om iedereen zich persoonlijk betrokken te laten voelen. Merk je dat dit bij een bepaalde leerling of een aantal leerlingen speelt? Geef hen dan extra aandacht door vragen te stellen, of hen naar voren te roepen voor een opdracht. Probeer deze aandacht per groep en les te verdelen, zodat iedereen binnen een bepaalde periode aan bod is gekomen.
Tip #7: Gebruik digitale leermiddelen en overweeg de inzet van een virtual classroom
Een investering in digitale tools maakt in grote klassen vaak het verschil. Een centraal geplaatst digitaal whiteboard of digibord houdt de aandacht erbij. Beeld en geluid brengen de leerstof effectief over. Bovendien gebruik je het scherm eenvoudig als middel om toetsen mee af te nemen, waarbij alle antwoorden van leerlingen direct beschikbaar zijn.
Ook maakt een digitaal whiteboard een virtual classroom mogelijk, waarbij je een grote groep leerlingen verdeelt in een fysiek aanwezige groep en een online aanwezige groep. Via een webcam geef je de online-groep de gelegenheid om actief aan de les deel te nemen. Op die manier verklein je het fysieke aantal deelnemers in de klas, wat zorgt voor meer rust en overzicht. Sterker nog, dankzij de inzet van virtuele klaslokalen is er in feite geen limiet aan het aantal leerlingen. Daarnaast zijn alle gegeven lessen naderhand online beschikbaar voor alle leerlingen die niet fysiek aanwezig konden zijn.
Steeds grotere klassen in de toekomst
Een grote klas is steeds meer de standaard. Naast de manier waarop je als docent je leerlingen benadert, is de inzet van digitale hulpmiddelen en virtual classrooms een ideale oplossing voor het optimaal bereiken van iedere leerling in grote klassen.
Een centraal geplaatst digibord of digitaal whiteboard in de klas opent een nieuwe wereld van interactieve mogelijkheden om leerlingen bij de lessen te betrekken. Daarbij maakt het zelfs niet meer uit of de leerling fysiek, of online aanwezig is. De techniek heeft alles in zich om het werk als docent ook voor grote klassen leuk, interessant en inspirerend te maken.
Benieuwd hoe een interactief display in de klas je daarbij kan helpen? De oplossingen van Promethean halen het beste uit jezelf en je leerlingen. Vraag vandaag nog een volledig vrijblijvende en gratis live persoonlijke online demo aan en ontdek hoe je een dergelijk scherm optimaal inzet voor effectief onderwijs aan grote klassen.