Als je een willekeurig iemand vraagt: wat zijn de voordelen van een digibord? Dan krijg je waarschijnlijk een antwoord dat uitgaat van een klassikale setting. Een docent die iets laat zien of uitlegt met het digibord. Juist op het vlak van groepsprojecten verruimt een digibord de mogelijkheden. We laten je zien wat er allemaal mogelijk is.
Als je werkt met een ActivPanel van Promethean of ander soort digibord, duizelen de mogelijkheden je wellicht. Er gaat een wereld open die het traditionele lesgeven geheel op zijn kop zet. Of niet, want een digibord ondersteunt natuurlijk ook de lessen zoals die altijd worden gegeven. De klassikale mogelijkheden van een digibord wijzen zichzelf vaak al snel. Mede ook omdat de bijbehorende software dat laagdrempelig maakt. Je wordt als het ware bij de hand genomen. Voor groepsprojecten liggen de mogelijkheden echter minder voor de hand. Laat je groepen beurtelings werken met het digibord? Wanneer is presenteren een goed idee? En hoe zit het met de verbinding met andere apparaten, zoals tablets of laptops?
Het belang van groepswerk
Lang geleden was er niets anders dan klassikaal onderwijs. Een docent sprak en de klas was stil. Niet per se omdat de les altijd goed of interessant was, maar omdat dit streng werd afgedwongen. Die tijd ligt gelukkig ver achter ons. Tegenwoordig vinden we het veel belangrijker dat een leerling of student écht iets leert en daar ook plezier in heeft. Daarom richten we ons onderwijs nu heel anders in en is ook de sociale dimensie heel belangrijk. Leren samenwerken is een van de belangrijkste taken van modern onderwijs. Goed samenwerken is tenslotte een vaardigheid die iedereen het hele leven nodig heeft.
Daarom zijn groepsprojecten een belangrijk onderdeel van goed onderwijs. Ze dragen bij aan twee belangrijke doelen: de leerstof onder de knie krijgen en leren samenwerken. In groepsvorm doe je vaardigheden op die je in klassikaal verband niet leert. Ongeacht hoe bevlogen een docent de stof vertelt en hoe goed hij of zij dat toelicht met alles wat een digibord te bieden heeft. Taken verdelen, plannen, onderzoeken en presenteren zijn allemaal onderdeel van groeps- of projectwerk. En doordat je een beetje regie uit handen geeft, heeft een leerling of student ook meer vrijheid om op zijn eigen manier te leren.
Flipped classroom
Een goede manier om invulling te geven aan groepswerk is door het flipped classroom principe toe te passen. Hierbij gebeurt passief leren vooral thuis, zoals het volgen van uitleg of een les van de docent. Volgens het flipped classroom-principe hoeft dat niet per se in groepsverband te zijn, maar het ligt wel voor de hand. Zo kun je bijvoorbeeld verschillende groepen leerlingen of studenten een deel van de stof of een specifieke uitdaging meegeven. In de daaropvolgende les presenteren ze hun opgedane kennis of oplossing. Het maakt daarbij niet uit dat elke groep zich aanvankelijk in slechts een deel van de stof verdiept. Door dat deel met de rest van de klas te delen, wordt de kennis alsnog met iedereen gedeeld.
Voorbeelden groepsproject in klaslokaal
Om het flipped classroom-principe – of andere groepswerkvormen – toe te passen, is een digibord niet noodzakelijk. Een digibord maakt het echter wel een stuk makkelijker. Laten we daarom eens enkele voorbeelden van groepsprojecten langslopen, waarbij een digibord heel goed van pas komt.
Puzzelstukjes
Als docent sta je voor de uitdaging om soms complexe stof over geschiedenis, aardrijkskunde of biologie op boeiende wijze over te brengen op je leerlingen. Een goede manier om complexe onderwerpen simpel te maken is door het op te knippen. Dat kan met lesstof, maar ook met een fysiek werkstuk. Geef verschillende groepen opdracht om elk een deel van het hoofdstuk of eindproduct op zich te nemen. Klassikaal voeg je dan de onderdelen samen door presentaties of een andere interactieve lesvorm
Tien TikToks challenge
Dat een groepsproject school leuker maakt, staat vast. Maar om het nóg leuker te maken kun je net die stap extra zetten. Probeer een groepsproject te bedenken waarbij ze hun creativiteit aanwenden zoals ze dat dagelijks al volop doen. Een reeks van tien (korte) TikTok-filmpjes kan dan een presentatievorm zijn, maar er zijn ook andere varianten denkbaar. Wat als de Slag bij Waterloo een eigen Facebookpagina had?
Google-opdracht
Een goede manier om digitale middelen in het onderwijs toe te passen, is groepen leerlingen hun eigen onderzoek te laten doen. Niet een boek of lesmethode vormt hier de basis, maar het hele internet. Los van de inhoud van de stof zelf, is dit een waardevolle manier om kritische onderzoeksvaardigheden te leren. De meerwaarde van deze opdracht als groepsopdracht zit hem er dan ook vooral in dat leerlingen elkaar scherp kunnen houden op kritisch brononderzoek.
Groepsprojecten in het basisonderwijs
Groepsprojecten in het basisonderwijs verschillen natuurlijk van die in het voorgezet of zelfs het hoger onderwijs. Hoe ouder de leerlingen of studenten, hoe beter ze zelfstandig in groepen kunnen samenwerken. Dat betekent niet dat een groepsproject met school voor basisschoolleerlingen niet mogelijk is. Sterker nog: dat kan prima. Deze leerlingen geef je duidelijke kaders mee en ook een voorbeeld kan helpen. Een groepsopdracht kan zijn om zelf een samenvatting van een hoofdstuk te maken en te presenteren. Iets origineler wordt het, wanneer er (online) onderzoek gedaan moet worden naar een onderwerp. Werk altijd toe naar een duidelijk doel. Een project levert altijd iets op. Dat kan voor basisschoolleerlingen een presentatie zijn, maar ook een (klein) werkstuk of andere creatieve uiting. Vergeet bij dat laatste ook zeker de mogelijkheden van een digitaal product niet uit het oog. Je Promethean ActivPanel biedt diverse mogelijkheden om een digitaal product (afbeelding, video, collage) te maken.
Groepsprojecten in het voortgezet onderwijs
Werken in groepsverband doen de meeste mensen hun hele leven. Het is dus goed om ermee te beginnen op de basisschool en dat in het voortgezet onderwijs uit te bouwen. Ook deze leerlingen hebben nog veel kaders nodig, maar kunnen vaak wel over langere perioden in groepsverband werken. Waar een schoolproject op de basisschool vaak maar een dagdeel beslaat, kan dat in het voortgezet onderwijs meerdere weken zijn. Daardoor zijn ambitieuzere projectdoelen mogelijk. Een goede manier om dit in goede banen te leiden, is door tussentijdse presentatie- of reflectiemomenten in te plannen. Daarbij komt een digibord natuurlijk goed van pas. Zo geef je leerlingen de ruimte, maar bied je tegelijk de nodige kaders.
Groepsprojecten in het digitale tijdperk
Je hoort wel eens dat smartphones, sociale media en internet het sociale contact tussen mensen ondermijnen. Dat (ook) kinderen en jongeren daardoor minder persoonlijk contact hebben. In veel opzichten is de digitale revolutie echter een verrijking voor de interactie tussen mensen. Interactie nu namelijk altijd en overal. Digiborden, tablets en laptops maken het bovendien mogelijk om niet alleen op afstand te communiceren, maar ook om gezamenlijk aan projecten en producten te werken. Met de middelen van nu is het voor leerlingen en studenten veel makkelijker om een groepsproduct te maken en te delen met jou als docent en de rest van de klas.
Hoe je dat precies vormgeeft, is natuurlijk aan jou. In dit artikel hebben we je vast wat ideeën aangereikt, maar je hebt ongetwijfeld je eigen ideeën, op basis van jouw stof en leerlingen. Een goede plek om inspiratie op te doen is Learn Promethean. Hier vind je tutorials, handleidingen en complete lesprogramma’s over de mogelijkheden van onder meer ActivPanel, ClassFlow en ActivInspire. Waardevolle informatie die je helpt om leuke groepsprojecten vorm te geven met hulp van je digibord.
Als je de mogelijkheden van Promethean hardware en software beter wil leren kennen, is een demonstratie minstens zo makkelijk. Zeker als je nog geen gebruik maakt van Promethean-technologie. Een demo geven we dan ook graag, waarbij we ook voorbeelden van gebruik in de praktijk aanhalen. Wil je zo’n vrijblijvende demo? Vraag deze dan hier aan.